یکی از اصطلاحات رایج در بازار ارز دیجیتال که کمک زیادی به شما در درک جنبه‌های مختلف این حوزه می‌کند، سلطه بیت کوین یا Bitcoin Dominance است. دلیل اصلی اهمیت درک این اصطلاح، کاربرد آن در افزایش شفافیت تحلیل‌های بازار است؛ به طوری که بسیاری از معامله‌گران و تحلیل‌گران بازار ارز دیجیتال با تکیه بر آن اقدام می‌کنند.

اگر بازار ارز دیجیتالی را به مانند منظومه شمسی در نظر بگیرید، بیت کوین در مرکز این منظومه قرار دارد و نیروی گرانشی را به طیف گسترده‌ای از ارزهای دیجیتال که به دور آن در حال گردش هستند، منتقل می‌کند؛ این یعنی سلطه بیت کوین که میزان و نوع تأثیر آن بر سایر ارزهای دیجیتال را نشان می‌دهد.

سلطه بیت کوین Bitcoin Dominance به چه معناست؟

دامیننس در لغت به‌معنای سلطه است و این تعریف درباره بیت کوین هم صادق است. پس منظور از دامیننس بیت کوین، سلطه آن بر بازار ارزهای دیجیتال و دیگر ارزهای موجود است. اگر بخواهیم به زبان ساده این مفهوم را توضیح دهیم، باید بگوییم که این عبارت به معنای ارزش بیت کوین به نسب کل ارز بازار ارزهای دیجیتال است. برای مثال اگر دامیننس بیت کوین 40% باشد، یعنی بیت کوین 40 درصد از ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده است. همانطور که گفتیم از این شاخص در تحلیل‌ها استفاده می‌شود.

ساده‌ترین راه برای تعیین این شاخص، محاسبه نسبت ارزش بیت کوین به کل ارزش ارزهای دیجیتال است. زمانی که بیت کوین تنها ارز دیجیتال موجود در بازار بود، سلطه آن هم ۱۰۰ درصد بود؛ اما با توسعه ارزهای دیجیتال جدید به ویژه فورک‌های بیت کوین، این سلطه صد درصدی کمتر و کمتر شد.

با این حال برای محاسبه سلطه بیت کوین، شاید ارزش بازار معیار ایدئالی به صورت گسترده نباشد، از این رو پای معیارهای دیگری از جمله قیمت و بازار هم به میان می‌آید. درواقع سلطه یک ارز بر بازار ارز دیجیتال می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد اما نمایش آنها به‌ نحو کمی دشوار است.

زمانی که به وب‌سایت‌هایی نظیر   Coinmakertcap  یا  Coingecko  که قیمت لحظه‌ای ارزهای دیجیتال را نشان می‌دهند مراجعه می‌کنید، این قضیه کاملاً مشهود است و مقادیر متغیری از سلطه و نمودارها را برای هر ارز می‌توان مشاهده کرد.

دلایل اهمیت Bitcoin Dominance

همانطور که در منظومه شمسی خورشید در مرکز قرار دارد و با نیروی گرانش خود سایر سیارات را متأثر می‌کند، بیت کوین هم در مرکزیت بازار قرار دارد و با نیروی قیمت روی سایر ارزهای دیجیتال تأثیر می‎گذارد. قیمت یکی از معیارهای اصلی سلطه بیت کوین است که به شکل مستقیم روی دیگر پروژه ها تأثیر دارد. البته توجه داشته باشید که قیمت سایر ارزها هم چنین تأثیر قدرتمندی دارند و تغییر قیمت هر ارز بر دیگر ارزها مؤثر است.

تغییر سلطه یا فلیپنینگ به چه معناست؟

با توسعه و قدرت گرفتن سایر ارزهای دیجیتال از جمله اتریوم که رقیب سرسخت بیت کوین محسوب می‌شود، می‌توان هرچند کم انتظار تغییر سلطه بیت کوین را داشت. اگر به روند قیمت بیت کوین در سال‎های اخیر دقت کنید، خواهید دید که بیت کوین در سال 2013 سلطه 100 درصدی داشت اما 4 سال بعد  به قدری افت کرد که اتریوم تنها 6 درصد با پایان دادن به سلطه آن در بازار فاصله داشت. Flippenning یکی از مفاهیم مهم در بازار ارز است که به معنای تغییر سلطه یک ارز دیجیتال یا جابجایی است. این رویداد زمانی اتفاق می‌افتد که ارزش یک ارز از ارز دیگر سبقت بگیرد. مانند اتفاقی که قرار بود برای بیت کوین بیوفتد.

تغییر سلطه در بازار کریپتوکارنسی ها مهم است چرا که ماهیت رقابت در آن را پررنگ می‌کند. در این رقابت ارزهای مختلف تلاش دارند تا با افزایش ارزش خود تأثیرگذاری گسترده‌ای داشته باشند. در حال حاضر رقابت میان بیت کوین و اتریوم داغ است که روش‌های اجماع متفاوتی در پیش گرفته‌اند؛ همانطور که می دانید بیت کوین از الگوریتم اثبات کار استفاده می‌کند و اتریوم در تلاش برای استفاده از الگوریتم اثبات سهام است.

آینده سلطه بین کوین در بازار ارزهای دیجیتال

بیت کوین در طول تمام این سالها با وجود همه فراز و نشیب های ارزشش، هنوز بر بازار سلطه دارد. ماکسیمالیست‌های بیت کوین معتقدند که در این منظومه، تنها یک سیاره می‌تواند دوام بیاورد و مابقی ارزهای دیجیتال نهایتاً توسط بیت کوین از بین خواهند رفت. البته این باور فقط مختص بیت کوین نیست و در بین ماکسیمالیست‌های اتریوم یا هر ارز دیجیتال دیگری که در این بازار گسترده وجود دارد هم وجود دارد.

بنابراین دامیننس بیت کوین نفوذ متغیر آن در اکوسیستم ارزهای دیجیتال را بازتاب می‌دهد، و میزان نفوذ و محبوبیت اثبات کار و رابطه آن با تمرکززدایی را نشان می‌دهد که عنصر مرکزی تفکر ماکسیمالیستی در این حوزه است. البته از آنجایی که اثبات کار به مصرف مداوم انرژی نیاز دارد و تأثیرات منفی روی محیط‌زیست می‌گذارد، این مسئله جنبه شدیداً سیاسی به خود می‌گیرد. پس دامیننس بیت کوین معیاری برای سنجش پذیرش این نیاز اساسی نیز محسوب می‌شود.

شاخص سلطه واقعی بیت کوین Real Bitcoin Dominance Index

این شاخص تنها ارزهای دیجیتالی را که از الگوریتم اجماع اثبات کار استفاده می‌کنند را با هم مقایسه می‌کند. البته این شاخص در حال حاضر اتریوم را نیز در بر می‌گیرد؛ زیرا این ارز دیجیتال فعلاً از اثبات کار استفاده می‌کند و در حال انتقال به اثبات سهام می باشد. با توجه به این موضوع این احتمال وجود دارد که باانجام موفقیت‌آمیز این انتقال، سلطه بیت کوین به شدت تحت تأثیر قرار بگیرد.